Šum mora i živopisni pejzaži, od Mediterana i fjordova, do Kariba i udaljenih arhipelaga, provereni su recept za potpuno uživanje i relaksaciju. Daleko od gradskih gužvi, zagadjenja i užurbanosti, manja naselja odolevaju zubu vremena i urbanizaciji, pružajući priliku posetiocima da iskuse drevni i tradicionalni način života uz upoznavanje lokalnih običaja, kulture, folklora i kuhinje. Dodatno, obiluju peščanim plažama, slikovitim prirodnim okru#enjem ili kulturno-istorijskim spomenicima.
Predstavljamo vam 30 primorskih naselja širom planete čija lepota vas neće ostaviti ravnodušnim:
01 Kadakez (Cadaques), Španija
Cadaques je lociran u Mediteranu, udaljen tek 20-tak kilometara od granice sa Francuskom, a istorijski je poznat kao omiljena destinacija za boravak umetnika, koji su još od XIX veka u njegovom miru pronalazili inspiraciju za svoja dela. Jedan od najvernijih posetilaca je Salvador Dali, koji je ovo naselje odabrao i za kupovinu kuće, koja je kasnije preuredjena u muzej. Ovde su često boravili i Pablo Picasso, Joan Miro, Marcel Duchamp i mnogi drugi umetnici.
Pored Muzeja Salvadora Dalija i tipičnih mediteranskih aleja, Cadaques je poznat i po Crkvi Svete Marije podignute krajem XVII veka i putujućem – pokretnom marketu koji se održava svakog ponedeljka, a u svoju turističku ponudu svrstava i nautiku, plaže, kao i planinarenje ili šetnje u zaledju, poznatom uredjenom stazom GR 92, dužine 44 km.
02 Lunenburg, Kanada
Na obalama Atlantika, tačnije – Nova Scotia, istočna obala Kanade, lociran je Lunenburg, gradić koga odlikuju šarene kućice i važi za najbolji primer planiranog britanskog kolonijalnog naseljavanja, što je i doprinelo da 1995. godine bude stavljen na UNESCO listu zaštićenih gradova. Osnovan je 1753. godine, od kada se ekonomski prvenstveno oslanjao na ribolov, a danas je po veličini drugi kanadski preradjivač ribe i morskih plodova. Obojene kuće su bile stvar prestiža i prepoznavanja, a kapetani su ih farbali u istu boju kao svoje brodove.
Osim interesantne arhitekture, posetioce privlači uredjena marina sa promenadom, dobar izbor restorana i kafića, Muzej Ribolova Atlantika, Lunenburg Opera House, kao i poznata destilerija Ironworks sa proizvodnjom ruma i viskija.
03 Marsašlok (Marsaxlokk), Malta
Malteško ribarsko naselje Marsaxlokk se nalazi oko 12 km jugoistočno od prestonice La Vallette, a najpoznatiji je po svojoj marini i tradicionalnim čamcima “Iuzzu”, jednog od simbola Malte. Može se pohvaliti i uredjenim šetalištima i kupalištima u neposrednoj blizini naselja.
Jedna od glavnih karakteristika ulica Marsaxlokka su raznobojna vrata, koja naselju daju veselu notu, kao i izbor internacionalnih restorana. Tradicionalno, svake nedelje je otvoren i veliki Riblji Market. Od istorijskih gradjevina se izdvaja crkva Madonna di Pompeii.
04 Itokorturmit (Ittoqqortoormiit), Grenland
Udaljeni Ittoqqortoormiit, u središnjem delu zapadne obale najvećeg svetskog ostrva, sa populacijom od oko 400 stanovnika. Drvene kuće veselih boja su tipični severnoevropski stil gradnje, a sa okolnim planinama čine velelepni pejzaž, naročito tokom zime kada je snežni prekrivač dodatni ukras ambijentu.
Posetiocima su na raspolaganju dva manja hotela, a glavna atrakcija su plovidba čamcima i fotografisanje – posmatranje kitova, lokalnog životinjskog sveta, ledenih santi i polarne svetlosti Aurora Borealis.
05 Kolonija del Sakramento (Colonia del Sacramento), Urugvaj
Colonia del Sacramento, jedno od najstarijih naseljenih mesta Urugvaja, sa ulicama pod kaldrmom. Osnovano je od strane Portugalaca 1680. god., a u očuvanoj arhitekturi se vide portugalski, španski i post-kolonijalni stilovi gradnje. Staro gradsko jezgro se nalazi na UNESCO listi zaštićenih istorijskih spomenika. U preuredjenoj, nekadašnjoj areni za borbe bikova, danas se održavaju razne kulturne manifestacije.
Ležerna starogradska atmosfera, Colonia del Sacramento. Blaga klima i mnoštvo ugostiteljskih objekata na otvorenom čine ovo naselje popularnim izletištem i vikend destinacijom, pretežno za posetioce iz Montevidea i Buenos Airesa.
06 Sigtuna, Švedska
Sigtuna je luka i gradić smešten duž obala zaliva Skarven, oko 45 km severozapadno od Stokholma, a okružen rezervatom prirode Vasterangsudds. Sigtuna važi za svojevrsni spomenik istorije jer većina kuća datira iz XVIII i XIX veka, dok je u skorijoj prošlosti izrasla u konferencijsko-obrazovni centar, najviše zahvaljujući neposrednoj blizini Aerodroma Arlanda.
Stora Gatan je sagradjena u X veku tokom vladavine Kralja Erika i važi za najstariju ulicu Švedske. Tradicionalne drvene kuće starog grada obiluju pre svega zanatskim radnjama, kao i restoranima i kafićima. U Sigtuni se nalaze i ostaci – ruševine dva srednjevekovna dvorca.
07 Nafpaktos, Grčka
Nafpaktos je lociran u zapadnom delu Grčke, na severnoj strani obale Korintskog Zaliva. Kao bitna strateška tačka, prošao je kroz burnu istoriju i brojna smenjivanja osvajača i vladara. Polovinom XX veka turizam postaje glavna privredna grana Nafpaktosa.
Od tada i ulice obiluju restoranima i tavernama, a od kulturno-istorijskih obeležja najpoznatiji je po Venecijanskoj tvrdjavi Lepanto, Muzeju Umetnosti i po gradskim spomenicima – statuama. Izgradnjom moderne marine, aktiviran je i nautički turizam.
08 Kinsejl (Kinsale), Republika Irska
Kinsale se nalazi na jugoistočnoj obali Irske i jedno je od omiljenih stajališta na čuvenoj ruti “Wild Atlantic Way”. Kinsale je i jedno od pet najposećenijih odredišta Republike Irske, a brojni restorani, njih čak 54 su mu doneli epitet Gurmanske Prestonice Irske. Mirne vode zaliva, okolne litice i morske pećine su ga učinile i popularnim za kajak. Obližnji Kinsale Golf Club nosi titulu najbolje golf-destinacije u Irskoj.
Živopisne ulice, uz pomenute restorane, prošarane su i mnoštvom kafića, shop-galerijama i prodavnicama suvenira. Od istorijskih spomenika se izdvajaju dve tvrdjave podignute još u XVII veku. Pomenućemo i javnu biblioteku, kao i Muzej Istorije.
09 Paternoster, Južnoafrička Republika
Paternoster, lociran na obali Atlantika, oko 140 km severno od Rta Dobre Nade, usled svog položaja u dolini i otvorenog pogleda na okean, uz neprekidni huk talasa pruža poseban osećaj dodira sa prostranstvom. Jedno je od najstarijih ribarskih sela južnog dela Afrike, a posebno je poznat po ulovu i proizvodnji visokokvalitetnog jastoga, čiji je najveći afrički izvoznik u države Evrope još od 1902. godine. Ostali poznatiji proizvodi su školjke dagnje, sušena riba bokkoms i riblja pašteta Redro.
Paternoster ima dobru i raznovrsnu ponudu hotela i restorana, od najosnovnijih do najluksuznijih. Restoran Wolfgat je od strane više putničkih operatera 2019. godine proglašen najboljim na planeti. Prostrane peščane plaže su pogodne za šetnje i trčanje, dok roniocima i sportskim ribolovcima omogućavaju direktan i lak pristup okeanskim dubinama.
10 Rovinj, Hrvatska
Rovinj, jedan od dragulja Jadrana, pozicioniran na zapadnoj strani poluostrva Istra. Panoramom dominira visoki zvonik gradske crkve okružene borovima, dok se gusto načičkane kuće spuštaju do same obale. Zidine starog grada datiraju još iz XIX veka.
Šarmantne aleje starog grada, Rovinj. U neposrednoj blizini Rovinja se nalazi geološki park Monfiorenzo, dok mu pripada i 14 obližnjih ostrva, koja zajedno sa Limskim Kanalom garantuju zanimljive turističke plovidbe. Rovinj nudi i bogatu gastronomsku ponudu, kao i razne kulturne dogadjaje tokom cele godine.
11 Tembu, Vels, UK
Tembu je lučki, istorijski gradić na jugozapadu Velsa, poznat po utvrdjenju i gradjevinama iz XIII veka, prostranim peščanim plažama, dugačkoj promenadi, Muzeju Istorije i Galerijom Umetnosti. Posebno je ukrašen vedrim, raznovrsnim bojama njegovih kućica.
Osim što je jedna od omiljenih destinacija za fotografisanje, gradić obiluje suvenirnicama i prodavnicama sa proizvodima lokalnih domaćinstava. Čuvena obalna ruta “Pembrokeshire Coastal Path” se nalazi medju najposećenijim pešačkim i biciklističkim stazama Velike Britanije.
12 Sausalito, Kalifornija, SAD
Na obali Kalifornije, tek 6 km severno od San Franciska i 4 km od čuvenog mosta “Golden Gate Bridge”, nalazi se popularno izletište Sausalito, najpoznatije po brojnim restoranima, uglavnom italijanske i španske kuhinje, velikim izborom butika kao i Sausalito Yacht Klubu, osnovanim još 1942. godine.
Restorani i kafići su ravnomerno rasporedjeni po celom naselju, a Bridgeway Street je jedna od najpopularnijih shopping lokacija Kalifornije. Blizina San Franciska i direktna povezanost mostom garantuju dobru posetu i veselu atmosferu tokom čitave godine.
13 Kamakura, Japan
Japansko letovalište i izletište Kamakura, udaljeno oko 15 km od južnog oboda megalopolisa Tokyo-Yokohama, odakle i stiže najveći broj posetilaca. Okružena je brdima koja predstavljaju prirodno utvrdjenje, a dolazak kopnom je moguć jedino kroz uske klance nazvane “Sedam Ulaza u Kamakuru”. Kamakura je bila politički centar srednjevekovnog Japana, a danas je moderno izletište sa više od 10 budističkih hramova i Šinto svetilišta.
Pored istorijskih gradjevina, Kamakura privlači posetioce i uredjenom priobalnom stazom, koja osim rekreacije pre svega pruža priliku za nesvakidašnju fotografiju najpoznatijeg simbola i sa 3776 mnv najviše tačke Japana, planinskog vrha – vulkana Fuji.
14 Sidi Bou Said, Tunis
Plavo-beli grad Severne Afrike sa otvorenim pogledom na Mediteran, smešten oko 20 km severoistočno od prestonice Tunisa, poznat kao muzej i market-grad. Na samoj obali, jedno uz drugo se nalaze gradska marina i peščana plaža. Svoj današnji izgled duguje baronu d’Erlangeru, koji je u periodu od 1910-1922. god. inicirao i organizovao farbanje grada. Njegova kuća “Ennejma Ezzahra” je danas muzej i izvanredan primer arapsko-islamske arhitekture u Tunisu.
Ulice Sidi Bou Saida su pokrivene kaldrmom i nude širok izbor kafeterija i čajdžinica, taverna sa lokalnim i internacionalnim specijalitetima, prodavnicama suvenira, tapiserije i art-galerija.
15 Klovli (Clovelly), Engleska, UK
Smešten na jugozapadu Velike Britanije u zalivu Bideford, engleski Clovelly je simbolično najpoznatiji po magarcima, koju su služili za prenos dobara strmim stazama od mora do domaćinstava na uzvišenjima visokim do 120 m, dok je spuštanje dobara do mora vršeno sankama.
Strme ulice će svakako usporiti vaš ritam, a osim omiljenih magaraca, panoramskih pogleda i cvetnih bašti, Clovelly obiluje malim kafićima i klasičnim engleskim čajdžinicama, a u ponudi su i dva muzeja, istorijski i pomorski.
16 Port Fairy, Australija
Port Fairy na jugozapadu Australije je naselje sa izrazito umetničkim duhom, brojnim art-galerijama i prodavnicama muzičke opreme. Pravi je raj i za ljubitelje nautike, idealno pozicioniran u zalivu, Port Fairy Bay, kao i na ušću reke Moyne u Južni Okean.
Poznat je i po velikom broju ugostiteljskih objekata sa baštama, kao i čestim nastupima muzičkih bendova na otvorenom. Port Fairy Folk Festival se održava svake godine u martu, i jedan je od najvećih muzičkih dogadjaja u Australiji.
17 Klaksvik, Farska Ostrva
Spektakularan položaj Klaksvika, drugog najnaseljenijeg mesta Farskih Ostrva, lociranog u severnoj grupi ostrva (Northern Isles). Gradska crkva iz 1963. godine je ukrašena visećim drvenim brodom, a u okolini se nalazi nekoliko destinacija sa ostacima vikinških naselja.
Uz atraktivne pejzaže, turistima nudi i prirodne bazene sa toplim izvorima i posmatranje ptica. Svakako je popularan i medju ljubiteljima klizanja, koje je najzastupljenija sportska aktivnost i vid socijalizacije na Farskim Ostrvima.
18 Lamu, Kenija
Lociran na istoimenom ostrvu u Indijskom Okeanu, udaljenom od kontinentalnog dela Kenije oko 1200 m, Lamu je osnovan u XIV veku i važi za naselje sa najbolje očuvanim primerima Swahili arhitekture, što mu je donelo mesto na UNESCO listi zaštićenih gradova.
Najpoznatija gradjevina je gradska tvrdjava “Lamu Fort”, čija je izgradnja kompletirana 1820. godine. Od više muzeja najpoznatiji su Lamu Muzej i Muzej Swahili Kulture. Lamu je dom za čak 23 džamije, od kojih je najpoznatija Riyadha Mosque, izgradjena 1900. godine. Pažnju turista privlači i prihvatilište za magarce, koji su nekada služili za transport robe, obzirom da na ostrvu nije bilo motornih vozila.
19 Perast, Crna Gora
Istorijski grad Perast, sa pogledom na planinske masive Lovćena i Orjena, zaštićen je spomenik kulture na UNESCO listi. Nesvakidašnji geografski položaj u jednom od najlepših zaliva planete, uz veliki broj sunčanih dana, blizinu aerodroma i pristaništa za kruzere, čine Perast jednom od posećenijih destinacija Crne Gore i Jadrana.
Kao dodatna atrakcija, nadomak Perasta se nalaze dva ostrva, a grad obiluje istorijskim gradjevinama, velikim brojem verskih objekata, kao i gradskim muzejom. Uz sve navedeno, okružen je manjim, ekskluzivnim plažama.
20 Honfleur, Francuska
Honfleur je gradić lociran u Normandiji na severu Francuske, u estuaru Sene i njenom ušću u Engleski Kanal, u našim krajevima poznatiji kao La Manš. Najčuvenija gradjevina je Crkva St Catherine, podignuta u XV veku. Redovi kuća pored marine datiraju iz XVI – XVIII veka, a bile su nadahnuće za umetnike kao Claude Monet i Eugene Bodin.
Živahne ulice Honfleura su prošarane umetničkim galerijama, suvenirnicama, buticima i baštama ugostiteljskih objekata. Honfleur je dom za čak 14 muzeja od kojih su najpoznatiji umetnički, pomorski i muzej domaće radinosti.
21 Manarola, Italija
Manarola, locirana oko 55 km jugoistočmo od Djenove, jedno je od pet naselja Nacionalnog Parka Cinque Terre, pretpostavlja se najstarije. Temelji Crkve San Lorenzo datiraju iz 1338. godine. Primarne aktivnosti Manarole su ribarstvo i proizvodnja vina Sciacchetra po kome je čuvena. U turističke atrakcije spada i aktivno pešačenje – hiking u brdima i vinogradima u zaledju naselja.
Ulice Manarole su pretežno svetlih boja, a bile su glavni motiv umetničkih dela Antonia Diskovola (1874-1956). Još od 1961. godine okolna brda su ukrašena lampinjonima što noćnoj panorami naselja daje poseban sjaj.
22 Porvo (Porvoo), Finska
Porvoo je drugi najstariji grad Finske, lociran na južnoj obali države, u Finskom Zalivu. Poznat je po gradskoj katedrali iz XV veka, ulicama pod kaldrmom, starom gradu sa gradjevinama od drveta, mnoštvu kafea sa baštama i raznovrsnoj ponudi prodavnica i butika.
Relativna blizina Helsinkija (oko 40 km) čini ga popularnom destinacijom za jednodnevni izlet, time i veoma posećenim od strane turista tokom čitave godine.
23 Kozumel (Cozumel), Meksiko
Cozumel, naselje locirano na istoimenom ostrvu u Karipskom Moru, udaljenom oko 20 km od kontinentalnog dela Meksika, tačnije poluostrva Jukatan. Jedno je od najatraktivnijih karipskih pristaništa za kruzere, sa kojih i pristiže velika većina posetilaca. Prvenstveno je popularan po plažama i kao lokacija za ronjenje i snorkeling.
Cozumel je poznat i po bogatom noćnom životu, brojnim ugostiteljskim i trgovačkim radnjama.
24 Ponta Delgada, Portugal
Ponta Delgada, locirana na ostrvu Sao Miguel je najpoznatija destinacija udaljenog Azorskog Arhipelaga. Naselje je osnovano 1450. godine i obiluje istorijskim gradjevinama, od kojih je najpoznatija Crkva St Sebastiana u gotskom stilu. Muzej Carlos Machado pruža uvid u azorsku kulturu i istoriju. Najbrži ekonomski razvoj se dogodio u XIX veku zahvaljujući masovnom izvozu citrusa u Veliku Britaniju.
Živopisne ulice očuvanog starog gradskog jezgra, Ponta Delgada.
25 Reine, Norveška
Slikoviti predeo Norveške i destinacija na Atlantskom putu, jednoj od najatraktivnijih saobraćajnih ruta planete. Reine je od strane više vodećih svetskih tour-operatera nekoliko puta izabiran za destinaciju sa najlepšim zaledjem.
Drvene kuće pretežno crvene boje uz dodatni botanički – cvetni dekor stvaraju opuštajuću atmosferu i šarmiraju svojim skladom i jednostavnošću.
26 Kaikoura, Novi Zeland
Pogled na veoma nepristupačni planinski masiv Divljina Kaikoura i nekoliko planinskih vrhova, najviši Manakau sa 2608 mnv. Mistični izgled naselju dodaje izmaglica u podnožju masiva, naspram duge peščane obale.
Kaikoura je veoma popularno stajalište, prvenstveno ljubitelja prirode. Osim spektakularnih pejzaža, poznata je po velikoj koloniji foka, a okolne vode su takodje stanište brojnih kitova i delfina.
27. Bokas Del Toro (Bocas del Toro), Panama
U samom srcu Latinske Amerike, Bocas del Toro je lociran na južnoj obali ostrva Colon u Karibima, udaljenom oko 3 km od kontinentalnog dela Paname. Gradić je poznat po raznobojnim priobalnim kućicama i splavovima, a jedna je od najpopularnijih karipskih lokacija za surfing. Severno od naselja se nalazi prašuma sa raznovrsnom faunom i retkim vrstama ptica.
Ulice su živopisne, sa velikim brojem restorana, uglavnom karipske kuhinje i mnoštvom agencija koje organizuju putovanja kroz divljinu i posmatranje životinjskog sveta.
28 Drač (Durres), Albanija
Još jedan ukras Jadrana, Drač je idealno pozicioniran i brdima zaštićen od vetra, a obalom dominiraju peščane plaže. Poznat je po velikom Rimskom Amfiteatru, kao i gradskoj katedrali iz IX veka sa zidovima prekrivenim mozaikom.
Moderni bulevari Drača su ukrašeni visokim palmama, a nadgleda ih veliki broj istorijskih gradjevina.
29 Gudjem (Gudhjem), Danska
Gudhjem je malo ribarsko naselje locirano na severnoj strani baltičkog ostrva Bornholm. Turistički je najatraktivniji zbog svog položaja i pejzaža – okolnih litica i pogleda na morska prostranstva.
Strme ulice Gudhjema kriju dva muzeja, istorije i umetnosti, kao i bašte kafića sa panoramskim pogledima – vidikovcima. U Gudhjemu se nalazi i najveća vetrenjača Danske, sagradjena 1893. godine. U neposrednoj blizini su ostaci tvrdjave iz XIII veka.
30 Portri (Portree), Škotska, UK
Škotska oaza mira, iako dom za samo 2300 stanovnika, Portree je najveće naseljeno mesto ostrva Skye, dobro poznatom po svom nesvakidašnjem reljefu.
Ležerna i opuštajuća atmosfera na ulicama, Portree. Pored Art centra, u gradiću se nalazi centar za organizovanje ekspedicija i polazna je stanica za naučnike i istraživače divljina ostrva Skye.